หากใครได้มีโอกาสมาทางเหนือแล้วขับรถขึ้นเขาไปตามตลาดริมทางก็จะเห็นชาวบ้านห้วยพวกสีดำๆ ขายตามรายทางไป เมื่อเดินเข้าไปดูใกล้ก็จะรู้ว่ามันคือเครื่องเทศชนิดหนึ่งที่คนเหนือจะเรียกว่า “มะแขว่น” ซึ่เ็นเครื่องเทศที่ใส่ในอาหารพิเศษต่างๆ เช่น ลาบ ยำจิ้นไก่ เป็นต้น และเมื่อศึกษาข้อมูลของมะแขว่นดูให้ดีจะพบว่าเป็นเครื่องเทศที่น่าสนใจเลยทีเดียว เป็นทั้งอาหารและเป็นยาไปในตัวเลย ลองมาดูข้อมูลจากไทยรัฐจากลิงค์ https://www.thairath.co.th/content/468471 กันดู
มะแขว่น มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ ZAN-THOXYLUM LIMONELLA ALSTON, FAGARA RHETSA ROXB อยู่ในวงศ์ RUTACEAE เป็นไม้ยืนต้น สูง 10-20 เมตร มีหนามแหลมตามลำต้นและกิ่งก้าน ใบประกอบปลายคู่หรือคี่ ออกสลับ ใบรูปไข่หรือรูปรี ปลายแหลม โคนแหลมและเบี้ยว ขอบใบหยักมีต่อมกลมขนาดเล็กที่บริเวณหยัก ยอดอ่อนเป็นสีแดงปนเหลืองน่าชมมาก ดอก ออกเป็นช่อใหญ่ตามซอกใบใกล้ปลายยอด และที่ปลายยอด มีกลีบดอก 4 กลีบ เป็นสีขาวอมเขียวหรือสีนวล มีเกสรตัวผู้ 4 อัน “ผล” ค่อนข้างกลม ผิวผลขรุขระ ผลแห้งสีดำ เมล็ดแห้งสีดำคล้ายเม็ดพริกไทย มีกลิ่นหอมและเผ็ดร้อน จะติดผลแก่ในช่วงฤดูหนาว ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด และตอนกิ่ง พบมากทางภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคใต้ โดยขึ้นตามป่าดิบที่ระดับความสูงเหนือน้ำทะเล 500 เมตร ต่างประเทศพบที่ อินเดีย พม่า ภูมิภาคอินโดจีน มาเลเซีย มีชื่อเรียกอีกคือ กำจัด กำจัดต้นมะม่วง หมักขวาง และ พริกหอม
ทางอาหาร ยอดอ่อนกินเป็นผักสด ผลแห้งเป็นเครื่องเทศใส่แกงแคแกงอ่อมไก่ เนื้อดับกลิ่นคาวทำให้มีกลิ่นหอม ชาวจีน นิยมเอาเมล็ดแห้งปรุงอาหารแทนพริกไทยดำ ใส่กุ้งอบหม้อดินกลิ่นหอมชวนรับประทานดีมาก ชาวจีนเรียกว่า พริกหอม หรือขวงเจียว มาเลเซีย อินเดีย พม่า ใช้เมล็ดแห้งเป็นเครื่องเทศปรุงอาหารหลายชนิด ในภูมิภาคอินโดจีนนิยมเอาเปลือกต้น “มะแขว่น” ต้มน้ำดื่มเป็นยาแก้ไข้ ชาวเขาบนดอยสูงทางภาคเหนือของไทยและคนเหนือรู้จักเอา “มะแขว่น” ใช้ประโยชน์เป็นอาหารและเป็นยามาช้านานแล้ว
สรรพคุณทางสมุนไพร ใบสดขยี้อุดฟัน แก้ฟันเป็นรำมะนาด แก้ปวดฟัน เมล็ดสดแห้งกินแก้ลมวิงเวียน บำรุงโลหิต บำรุงหัวใจ ขับลมในลำไส้ ขับปัสสาวะ บำรุงธาตุ ถอนพิษฟกช้ำ บวม แก้โรคหนองใน รากกับเนื้อไม้สดต้มน้ำดื่มขับลมในลำไส้ แก้ลมเบื้องบน หน้ามืดตาลาย วิงเวียน และขับระดูในสตรีดีมากครับ.
สนใจไปตามล่าหามะแขว่นดีๆกันไหม เดี๋ยวจะพาไป
ติดต่อ: edgoexperiences@gmail.com
FB: facebook.com/edgoexperiences
Mobile: 081 992 4529